Mahremiyet kelime olarak gizli tutmak, korumak, özel hallerin saklanması gibi anlamlara gelmektedir. Yetişkinler için önemli olduğu kadar çocuklar içinde oldukça önemli olan bu kavramın temelleri ailede atılır. Çocuklarda mahremiyet eğitimi ilk olarak ailede daha sonra yakın çevre ve okul şeklinde ilerleyerek verilir. Bu kavramın sadece çocuğa özel hallerin ya da vücudunun saklanması şeklinde sınırlandırılmaması gerekir. Oldukça geniş bir anlama sahip olan mahremiyet eğitimi konusuna gelin geniş bir çerçeveden bakalım.
Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi Nedir?
Çocuklar korumasız olarak dünyaya gelirler ve onlar için güven demek anne baba demektir. Henüz bebeklik döneminde olan çocuğun mahremiyeti anne baba ve yakınlar tarafından sağlanır. Ancak çocuk büyümeye başladığında anne babanın olmadığı ortamlarda ve zamanlarda da mahremiyetin korunması gerekir. Bu noktada çocuklarda mahremiyet eğitimi ön plana çıkmaktadır. Yani çocuk kendini ne kadar koruyabiliyor, hayır demeyi ya da yabancılardan uzak durmayı biliyor mu gibi konular bu kavrama dâhildir.
Mahremiyet eğitimi çocuğun dış dünyaya karşı kendini koruyabilmesi ve insanlarla geliştireceği ilişkilerde yararlı ve zararlı ayrımı yapabilmesi için önemlidir. Aileler çocuklarına küçük yaşlardan itibaren bu eğitimi verebilir. Çocuk ise bu eğitime göre belirli bir mahremiyet düşüncesi geliştirerek kendini korumaya devam edecektir.
Çocuklara Mahremiyet Eğitimi Nasıl Verilir?
Bebeklik döneminin bitişi ve çocukluk döneminin başı olarak kabul edilen 2 yaş çocuklarda mahremiyet eğitimi için kritik dönemdir. Çocuklar bu dönemde tuvalet eğitimi almaya başlarlar ve vücutlarını da bu dönemde daha fazla inceledikleri görülür. Bu dönemde çocuk vücudunu yeterince bilmediğinden dolayı daha fazla inceleme yapmak isteyebilir. İlerleyen zamanlarda gücünü görmek ve ya karşı cinsin farklılıklarına bakmak adına da incelemelerde bulunabilir.
Çocuğa mahremiyet eğitimi verirken;
- Vücudun korunması gereken bölgeleri olduğu
- Çocuğun hayır diyebilme özgürlüğüne sahip olduğu
- Çevresindeki her insanın iyi olmadığı
- Tehlike anında bağırmak gerektiği
- Her insanın vücudunun, konuşmalarının, düşüncelerinin özel olduğu anlatılmalıdır.
Mahremiyete dair bilgiler verileceği zaman çocuğun gelişim dönemine ve yaşının ihtiyaçlarına odaklanarak anlatımda bulunmak önemlidir. Özellikle hikaye kitapları, animasyonlar ve kukla oyunları gibi mahremiyet anlatımını zenginleştirecek materyaller kullanmak gerekir.
çocuklarda mahremiyet duygusu
Çocuklarda Mahremiyet Eğitiminin Aşamaları Nelerdir?
Mahremiyet eğitimi anne baba ile başlar. Yani anne bebeğine hamile kaldığında ona dair detay içeren bilgileri korumaya başlayarak bebeğin mahremiyetine katkı sağlar. Zamanla büyüyen bebeğin farklı mahremiyet ihtiyaçları olacaktır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;
Emzirme Mahremiyeti
Bebek emzirileceği zaman annenin bebekle ayrı bir odaya geçmesi ve bu anın sadece anne ve bebeğe ait olduğunun hissettirilmesi gerekir. Anne toplum içerisinde bebeğini emzirdiğinde ya da göğsünün açılması gibi durumlara dikkat etmediğinde mahremiyet eğitiminde taviz vermiş olur.
Kıyafet Mahremiyeti
Bebekler ve çocuklar kıyafet seçiminde anne babalarından yardım alırlar. Anne babalar ise çocuğun mahrem kabul edilen alanlarının kapalı kalmasını sağlayacak kıyafetler seçmelidir. Özellikle çocuğun dış dünya ile etkileşime gireceği alanlarda vücudun daha özenle kapatılması çocuğun mahremiyeti açısından önemlidir. Yabancıların yanında çıplak gezdirmek gibi durumlar çocuk mahremiyetini zedeler. Çocuk belirli bir yaştan sonra kıyafet değiştirmek istediğinde odada yalnız bırakılmalı ve izlenmemelidir.
Teknoloji Çağında Güvenli Ebeveynlik İçin Tıklayın…
Alt Değiştirme ve Tuvalet Mahremiyeti
Bebeklik döneminde anne ve ya bakım verenin bebeğin özel bölgelerini saklaması gerekir. Toplum içerisinde alt değiştirme ve ya tuvalet eğitimi için çocuğun çıplak gezmesi mahremiyet açısından sorundur. Bakım verenin bebeğin altını kimsenin bulunmadığı bir alanda açması ve tuvalet eğitiminde özel bölgenin kapanmasına özen göstermesi gerekir.
Banyo Mahremiyeti
Çocuklar belirli bir yaşa geldiklerinde özel bölgenin ne demek olduğunu öğrenirler. Okul öncesi döneme denk gelen bu süre içerisinde çocukların banyo esnasında vücudunun tamamen çıplak halde bırakılmamasına dikkat edilmelidir. Aynı şekilde ebeveynlerde çocuk ile banyoda çıplak olmamalı ve ayrı banyo yapmaya özen göstermelidir.
Ebeveyn Mahremiyeti
Ebeveynlere özel durumların yaşandığı zamanlar çocuklar için korkutucu olabilir ya da çocuk tarafından farklı şekilde algılanabilir. Bu nedenle ebeveynler kıyafetlerini çocukların yanında değiştirmemelidir. 4 yaşından sonra ebeveyn ile çocuk aynı yatakta yatmamalı ve aynı odada bulunmamalıdır. Ebeveynlere özel durumların yaşanacağı zaman çocukla aynı odada bulunmamak gerekir.
Çocuklarda mahremiyet konusu için öncelikle anne babanın kendi mahremiyetine dikkat etmesi önemlidir. Daha sonra çocuğun mahremi kabul edilen pozları paylaşılmamalı, çocuğa özel haller toplum içerisinde anlatılmamalıdır.
