Stresle Başa Çıkmanın Etkili 6 Yöntemi? Stres, hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır. Her gün karşılaştığımız zorluklar, sorumluluklar, beklentiler ve değişimler bizi stresli hissettirebilir. Stres, bazen bizi motive eder ve performansımızı arttırır. Ancak aşırı ve uzun süreli stres, sağlığımızı ve yaşam kalitemizi olumsuz etkileyebilir.
Stresle başa çıkmanın en etkili yöntemleri nelerdir? Bu sorunun tek bir cevabı yoktur. Çünkü her insanın stres kaynakları ve stresle baş etme yolları farklıdır. Ancak genel olarak bazı ipuçları ve öneriler sayesinde stresi azaltmak ve daha iyi yönetmek mümkündür.
Bu makalede, stresi tanımlayacak, stresin nedenlerini ve türlerini anlatacak ve stresle başa çıkmanın en etkili 6 yöntemini paylaşacağız. Stresle baş etmek için ipuçları arıyorsanız, bu makaleyi okumalısınız.
Stres Nedir?
Stres, içinde bulunduğumuz çağın gerekleri nedeniyle hayatımızda kaçınılmaz hale gelmeye başladı. Bu nedenle stres ile başa çıkma yöntemleri daha da önem kazanır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) stresi şu şekilde tanımlar:
Bireyin fiziksel, duygusal ya da psikolojik gerginlik yaşamasına yol açan her türde değişikliği stres olarak tanımlarız.
Stres, içerdeki ve dışardaki çeşitli uyaranlara karşı vücudumuzun verdiği otomatik tepkidir. Yani stres, üzerimizde hissettiğimiz baskı ve gerginlik durumudur. Aynı zamanda uyum sağlanması veya tepki verilmesi gerekli olan herhangi bir durumda vücudumuzun gösterdiği doğal bir reaksiyondur.
Stresle Başa Çıkmak
Tehlikeli olarak görülen bu durum gerçek bir olay olabileceği gibi zihninizin tehlikeli olarak algıladığı bir durum da olabilir. Stres tepkisi, kendinizi korumak adına ortaya çıkar fakat yoğunluğu çok fazla arttığında yaşam kalitenizi bozabilir.
Stresin Nedenleri Nelerdir?
Gündelik hayat içerisinde aile, okul ve iş ortamında yaşadığımız pek çok olay stres kaynağı haline gelebilir. Bedensel, duygusal ve düşünce düzeyinde meydana gelebilen stres, sadece olumsuz olaylar karşısında ortaya çıkmaz. İş veya şehir değişikliği, sınav öncesi ders çalışma gibi uyum gerektiren herhangi durumda da gözlenebilir.
Bu tür etkenler tehdit edici olduğunda bünyemiz kendini korumaya çalışır. Kendini savunmaya geçer. Kişi böyle durumlarda farkında olmadan ya savaşmayı ya da kaçmayı tercih eder.
Aslında iş, arkadaşlar, aile, hastalık, yabancı ortam gibi dış uyaranlar tek başlarına stres kaynağı değildir. Onları stresli yapan şey olayları yorumlama şekli ve verilen tepkilerdir. İnsanlar aynı olaylara aynı tepkiyi vermez. Buradaki farklılığın nedeni, kişi ile karşılaşılan durum arasındaki etkileşimin niteliğidir.
Dolayısıyla stresin kaynağı da stres ile başa çıkma yolları da kişiye göre değişiklik gösterebilir.
Stres Türleri Nelerdir?
Stresin iki temel türü olduğunu söyleyebiliriz: Akut stres ve kronik stres.
Akut Stres
En yaygın stres türüdür; çünkü anlık yaşananlara ya da yakın gelecekte yaşanacak olanlara bağlı olarak gelişir. Örneğin, sınav esnasında sınav kağıdını doğru cevaplarla doldurup sınavı zamanında tamamlamaya çalışan veya birkaç ay sonra gireceği önemli bir sınavı düşünen öğrencinin yaşadığı stres, akut strestir.
Bunun sebebi öğrencinin sınavı iyi/kötü bir şekilde atlattıktan sonra yavaş yavaş sınav stresi yaşamaktan kurtulacak olmasıdır. Bir diğer stres türü olan kronik strese kıyasla akut stres, kısa sürelidir ve bireyde onun bıraktığı kadar hasar bırakmaz.
Anlık veya yakın geleceğe yönelik olduğundan orta derecede sıkıntı, gerilim, mide ve baş ağrıları gibi kısa vadeli etkileri mevcuttur.
Akut streste dikkat edilmesi gereken nokta, akut stresin kronik strese dönüşme riskidir. Sürekli tekrar eden akut stres vakaları kronik strese dönüşebilir ve bu da bireylerin daha ciddi hasarlar almasına yol açabilir.
Kronik Stres
Kronik stres, uzun süreli ve yoğun bir strestir. Bireyin hayatını olumsuz yönde etkileyen ve çözümü zor olan sorunlardan kaynaklanır. Örneğin, aile içi şiddet, ekonomik güçlükler, işsizlik, hastalık gibi durumlar kronik strese neden olabilir.
Kronik stres, bireyin fiziksel ve ruhsal sağlığını ciddi şekilde bozar. Kronik stresle; kan basıncında artma, immün sistemde bozulma, doğurganlıkta sorunlar, kalp hastalıkları ve bağırsak sorunları gelişebilir. Ayrıca kronik stres, gen üretim mekanizmalarını etkileyerek daha hızlı yaşlanmaya ve hücre hasarına yol açabilir.
Kronik stresin zararları şöyle sıralanabilir:
- Aile içi iletişimde problemler
- İş kaybı
- Romantik ilişkilerde sorunlar
- Sosyal etkileşimde izolasyon
- Bedensel hastalıklar
- Kilo kaybı
- Cinsel istek kaybı
- Uyku sorunları
- Depresyon ve anksiyete
- Bellek ve konsantrasyon bozuklukları
Kronik stresin zararlarından kurtulmak için stresi azaltmak ve yönetmek gerekir. Bunun için de etkili stresle başa çıkma yöntemleri uygulamak önemlidir.
Stresle Başa Çıkmanın En Etkili 6 Yöntemleri
Stresle başa çıkmak için kullanabileceğiniz birçok yöntem bulunuyor. Bu yöntemler beslenmenizi kontrol altında tutmak, her şeye evet dememek, sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz yapmak, her gün mutlaka dinlenme vakti bırakmak, sorumluluklarınızı bilmek ve stresin nedenlerini azaltmaktır.
Stresle Başa Çıkmanın En Etkili 6 Yöntemleri
Ancak bunların yanında bilimsel olarak kanıtlanmış ve etkili olduğu gösterilmiş bazı yöntemler de vardır. İşte stresle başa çıkmanın en etkili 6 yöntemleri:
Aşamalı Kas Gevşemesi
Aşamalı kas gevşemesi (AKG), vücudunuzdaki tüm kas gruplarını sırayla gerip gevşeterek yapabileceğiniz bir rahatlama tekniğidir. AKG sayesinde vücudunuzdaki gerginliği atabilir, kan dolaşımınızı arttırabilir ve zihninizi sakinleştirebilirsiniz.
AKG yapmak için sakin ve sessiz bir ortamda rahat bir pozisyonda oturun veya uzanın. Gözlerinizi kapatın ve derin nefes alın. Ardından vücudunuzdaki kas gruplarını sırayla gerip gevşetmeye başlayın. Örneğin ayak parmaklarınızdan başlayarak ayak bilekleriniz, baldırlarınız, dizleriniz, uyluklarınız, kalçalarınız, karın kaslarınız, göğüs kaslarınız, omuzlarınız, kollarınız, elleriniz, boyun kaslarınız ve yüz kaslarınız şeklinde ilerleyebilirsiniz.
Her bir kas grubunu 5 saniye kadar gerdikten sonra 10 saniye kadar gevşetin. Bu sırada nefesinize odaklanın ve vücudunuzdaki değişimi hissedin. Tüm kas gruplarını bitirdikten sonra birkaç dakika daha gözlerinizi kapalı tutun ve rahatlayın.
AKG’yi her gün veya stresli hissettiğiniz zamanlarda yapabilirsiniz. AKG’nin stresi azaltmada etkili olduğu birçok araştırma ile gösterilmiştir.
Meditasyon Yapmak
Meditasyon yapmak, stresle başa çıkma yöntemleri arasında en yaygın olarak kullanılanlardan biridir. Meditasyon, zihninizi sakinleştirmenize, rahatlamanıza ve stresten kurtulmanıza yardımcı olur.
Meditasyon yapmak için sakin ve sessiz bir ortamda rahat bir pozisyonda oturun veya uzanın. Gözlerinizi kapatın ve derin nefes alın. Nefesinize odaklanın ve zihninizden geçen düşünceleri yargılamadan bırakın. Sadece şu anki anı yaşayın ve vücudunuzdaki hisleri fark edin.
Meditasyon yaparken dikkatiniz dağılırsa, tekrar nefesinize dönmeye çalışın. Meditasyonu 10-20 dakika kadar sürdürebilirsiniz. Meditasyonun stresi azaltmada etkili olduğu birçok araştırma ile gösterilmiştir.
Düzenli Öğlen Uykusu
Düzenli öğlen uykusu, stresle başa çıkmanın en kolay ve keyifli yollarından biridir. Öğlen uykusu, vücudunuzu ve zihninizi dinlendirmenize, enerjinizi toplamanıza ve stres hormonlarını azaltmanıza yardımcı olur.
Öğlen uykusu yapmak için uygun bir zaman ve yer bulun. Uyku ortamınızı karanlık, sessiz ve konforlu hale getirin. Uyku öncesi kafeinli içeceklerden kaçının. Uyku sürenizi 20-30 dakika ile sınırlayın. Bu süre, uyku evrelerinin en verimli olanını tamamlamanız için yeterlidir.
Öğlen uykusundan sonra kendinizi daha zinde, mutlu ve üretken hissedeceksiniz. Öğlen uykusunun stresi azaltmada etkili olduğu birçok araştırma ile gösterilmiştir.
Bir Şeyler Yazmak
Bir şeyler yazmak, stresle başa çıkmanın en etkili yöntemlerinden biridir. Yazmak, duygularınızı ifade etmenize, sorunlarınızı açıklığa kavuşturmanıza ve çözüm yolları bulmanıza yardımcı olur.
Bir şeyler yazmak için kendinize özel bir defter veya dosya oluşturun. Yazacağınız zaman sakin ve rahat bir ortamda olun. Yazacağınız konuyu belirleyin. Bu konu stres kaynağınız olabileceği gibi, hayalleriniz, hedefleriniz, günlük olaylar veya ilginizi çeken herhangi bir şey de olabilir.
Yazarken kendinizi serbest bırakın. Düşüncelerinizi akışına bırakın ve yazdıklarınızı yargılamayın. Yazdıklarınızı başkalarıyla paylaşmak zorunda değilsiniz. Yazdıklarınız size aittir.
Yazmak, stresi azaltmada etkili olduğu birçok araştırma ile gösterilmiştir.
Yürüyüş Yapmak
Yürüyüş yapmak, stresle başa çıkmanın en basit ve sağlıklı yollarından biridir. Yürüyüş yapmak, vücudunuzdaki stres hormonlarının azalmasına yardımcı olur. Ayrıca, yürüyüş yapmak, endorfin hormonlarının salgılanmasını sağlar. Endorfin hormonları, beyindeki mutluluk hormonlarıdır ve stresle baş etme konusunda oldukça etkilidir.
Yürüyüş yapmak için her gün en az 30 dakika ayırın. Yürüyüş yapacağınız yerin doğal ve huzurlu bir ortam olmasına özen gösterin. Yürüyüş yaparken nefesinize ve çevrenize odaklanın. Yürüyüş yaparken müzik dinleyebilir veya bir arkadaşınızla sohbet edebilirsiniz.
Yürüyüş yapmanın stresi azaltmada etkili olduğu birçok araştırma ile gösterilmiştir.
Sakız Çiğnemek
Sakız çiğnemek, stresle başa çıkmanın en kolay ve pratik yollarından biridir. Sakız çiğnemek, çene kaslarınızı gevşetmenize, kan akışınızı arttırmanıza ve zihninizi rahatlamanıza yardımcı olur.
Sakız çiğnemek için herhangi bir sakız markası veya tadı tercih edebilirsiniz. Sakız çiğnemeyi günlük rutininizin bir parçası haline getirebilirsiniz. Örneğin, işe giderken, çalışırken veya evde dinlenirken sakız çiğneyebilirsiniz.
Sakız çiğnemenin stresi azaltmada etkili olduğu birçok araştırma ile gösterilmiştir.
Sıkça Sorulan Sorular
Stresle başa çıkmanın en etkili yöntemleri hakkında sıkça sorulan sorular şunlardır:
[toggles]
[toggle title=”Stresle başa çıkma yöntemleri kişiye göre değişir mi?”]Evet, stresle başa çıkma yöntemleri kişiye göre değişebilir. Çünkü her insanın stres kaynakları ve stresle baş etme yolları farklıdır. Bu nedenle size uygun olan yöntemi bulmak için deneme-yanılma yöntemini kullanabilirsiniz.[/toggle]
[toggle title=”Stresle başa çıkma yöntemleri ne kadar sıklıkla uygulanmalıdır?”]Stresle başa çıkma yöntemleri ne kadar sıklıkla uygulanmalıdır sorusunun net bir cevabı yoktur. Ancak genel olarak her gün veya stresli hissettiğiniz zamanlarda bu yöntemleri uygulamanız tavsiye edilir.[/toggle]
[toggle title=”Stresle başa çıkma yöntemleri tek başına yeterli midir?”]Stresle başa çıkma yöntemleri tek başına yeterli olmayabilir. Eğer stresiniz çok yoğun ve uzun süreli ise profesyonel yardım almanız gerekebilir. Ayrıca stresin nedenlerini ortadan kaldırmak için hayatınızda bazı değişiklikler yapmanız da önemlidir.[/toggle]
[/toggles]
Stres, hayatımızın kaçınılmaz bir parçasıdır. Ancak aşırı ve uzun süreli stres, sağlığımızı ve yaşam kalitemizi olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle stresle başa çıkmanın en etkili yöntemlerini bilmek ve uygulamak gerekir.
Stresle Başa Çıkmanın En Etkili Yöntemleri
Bu yöntemleri her gün veya stresli hissettiğiniz zamanlarda uygulayarak stresi azaltabilir ve daha iyi yönetebilirsiniz. Unutmayın, stres sizin kontrolünüz altındadır. Stresle baş etmek için ipuçları arıyorsanız, bu makaleyi okumalısınız.
Umarım bu makale sizin için faydalı olmuştur. Stresle baş etmek için başka yöntemler biliyorsanız, yorumlarda paylaşabilirsiniz. Sağlıklı ve mutlu kalın!
