Bu makalede kızamık nedir, kızamık belirtileri nelerdir, kızamık nedenleri nelerdir, kızamık tedavisi nasıl yapılır gibi soruların cevaplarını okuyacaksınız. Kızamık, çocukluk çağında sık görülen bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Kızamığa neden olan virüs solunum yoluyla kolayca yayılır ve vücut direncini düşürür. Kızamık aşı ile önlenebilir bir hastalıktır ancak aşılanmamış kişilerde ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Kızamık Nedir?
Kızamık, paramiksovirus grubundan morbilli virüsünün yarattığı bir hastalıktır. Ağırlıklı olarak çocukluk çağında görülse de yetişkinlik döneminde de yaşanabilir.
Kızamık Belirtileri Nelerdir?
Kızamığın belirtileri genellikle şu şekilde sıralanabilir :
- Ateş: Kızamığın ilk belirtisi yüksek ateştir. Ateş genellikle 39-40 derece arasında seyreder ve döküntüler başlayana kadar devam eder.
- Öksürük: Kızamığın diğer bir belirtisi de kesik kesik ve ısrarcı öksürüktür. Öksürük solunum yolu enfeksiyonuna işaret eder ve bulaşıcılığı artırır.
- Burun akıntısı: Kızamıkta burun akıntısı da sık görülür. Burun akıntısı nezle veya grip gibi başlar ve hastalığın seyrinde değişiklik gösterebilir.
- Gözlerde kızarıklık: Kızamıkta gözlerde kızarıklık, kaşınma, yaşarma ve ışığa karşı hassasiyet oluşur. Bu durum akıntılı olmayan konjonktivit olarak adlandırılır ve göz enfeksiyonuna neden olabilir.
- Ağızda beyaz lekeler: Kızamığın en önemli tanı koydurucu belirtisi ağızda oluşan beyaz lekelerdir. Bu lekelere Koplik lekeleri denir ve döküntü oluşmadan 2 gün önce yanak içinde, alt azı dişler hizasında etrafı pembe-kırmızı bir halka ile çevrili, mavi-beyaz renkli 1 mm’lik lekeler şeklinde görülür.
- Döküntüler: Kızamığın en belirgin belirtisi döküntülerdir. Döküntüler kırmızı veya mor renkte, kabarık veya düz olabilir.
Kızamık Nedenleri Nelerdir?
Kızamığın nedeni morbilli virüs adlı bir virüstür. Bu virüs solunum yoluyla veya hasta kişiyle temasla bulaşır. Virüs vücuda girdikten sonra bağışıklık sistemini zayıflatır ve diğer enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirir. Kızamığa yakalanma riskini artıran faktörler şunlardır :
- Aşılanmamış olmak: Kızamık aşısı hastalığa karşı koruma sağlar. Aşılanmamış kişilerde kızamığa yakalanma riski çok yüksektir.
- Beslenme bozukluğu: Yetersiz veya dengesiz beslenme bağışıklık sistemini zayıflatır ve kızamığa yakalanma riskini artırır.
- Diğer hastalıklar: Tüberküloz, HIV/AIDS, kanser gibi bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar kızamığa yakalanma riskini artırır.
- Yaş: Kızamık genellikle çocukluk çağında görülür ancak yetişkinlikte de yaşanabilir. Çok küçük bebekler ve yaşlılar kızamığa daha duyarlıdır ve komplikasyon riski daha yüksektir.
Kızamık Tedavisi Nasıl Yapılır?
- İstirahat: Hastanın 10 gün süreyle izole edilmesi ve ateş düşünceye kadar yatak istirahatine devam etmesi gerekir. Bu hem hastanın dinlenmesini hem de bulaşıcılığı azaltmasını sağlar.
- Destekleyici ilaçlar: Ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar ve öksürük şurupları hastanın rahatlamasına yardımcı olabilir. Bakteriyel bir enfeksiyon gelişmediği sürece antibiyotik kullanılmamalıdır.
- Sıvı alımı: Kızamıkta sıvı kaybı olabilir. Bu nedenle hastanın bol sıvı alması önemlidir. Su, meyve suyu, çorba gibi sıvılar tercih edilebilir.
- Vitamin takviyesi: Kızamıkta A vitamini eksikliği görülebilir. Bu da göz enfeksiyonu ve körlük riskini artırabilir. Bu nedenle hastaya A vitamini takviyesi yapılabilir.
- Gamma globülin: Kızamıklı bir kişiyle temas edenlere gamma globülin enjeksiyonu yapılabilir. Bu sayede hastalık önlenebilir veya hafifletilebilir.
- Aşı: Kızamık aşısı hastalığa karşı en etkili korunma yöntemidir. 15 aylık çocuklara tek doz uygulanır. Bu durumda 15 ay tamamlanınca bir destek dozu daha yapılır.
Kızamık Komplikasyonları Nelerdir?
Kızamık, vücut direncini düşürdüğü için diğer enfeksiyonlara ve iltihaplanmalara zemin hazırlayabilir. Kızamık hastalığının sık görülen komplikasyonları şunlardır:
- Dehidrasyon: Kızamıkta ishal veya kusma olabilir. Bu durumda sıvı kaybı ve dehidrasyon gelişebilir. Dehidrasyon baş ağrısı, halsizlik, susuzluk, idrar azlığı gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Orta kulak enfeksiyonu: Kızamıkta orta kulak iltihabı sık görülür. Bu durumda kulak ağrısı, işitme kaybı, ateş, baş dönmesi gibi belirtiler oluşur.
- Göz enfeksiyonu: Kızamıkta gözde kızarıklık, kaşınma, yaşarma ve ışığa karşı hassasiyet oluşur. Bu durum akıntılı olmayan konjonktivit olarak adlandırılır ve göz enfeksiyonuna neden olabilir. Ayrıca kızamıkta A vitamini eksikliği görülebilir. Bu da göz enfeksiyonu ve körlük riskini artırabilir.
- Larenjit: Kızamıkta solunum yolu iltihabı larenjite neden olabilir. Larenjit ses kısıklığı, boğaz ağrısı, öksürük, nefes darlığı gibi belirtilerle ortaya çıkar.
- Pnömoni, bronşit ve krup: Kızamıkta solunum yolu ve akciğer enfeksiyonları da görülebilir. Bunlar arasında en ciddi olanı pnömonidir. Pnömoni kızamığın en sık ölüm nedenidir. Pnömoni kızamık virüsü veya ikincil viral veya bakteriyel enfeksiyona bağlı olarak gelişebilir. Pnömoni nefes darlığı, göğüs ağrısı, balgamlı öksürük, ateş gibi belirtilerle tanınır. Bronşit ise bronşların iltihaplanmasıdır. Bronşit öksürük, balgam çıkarma, hırıltılı solunum gibi belirtilerle kendini belli eder. Krup ise soluk borusunun iltihaplanmasıdır. Krup havlayan öksürük, ses kısıklığı, solunum güçlüğü gibi belirtilerle ortaya çıkar.
- Ateşli nöbetler: Kızamıkta yüksek ateş nedeniyle ateşli nöbetler görülebilir. Ateşli nöbetler kasılma, bilinç kaybı, titreme gibi belirtilerle karakterizedir.
- Beyin iltihabı: Kızamığın en ciddi komplikasyonlarından biri de beyin iltihabıdır. Beyin iltihabı kızamık virüsünün beyne yayılması veya bağışıklık sisteminin yanlışlıkla beyne saldırması sonucu gelişebilir. Beyin iltihabı baş ağrısı, ateş, kusma, boynun sertleşmesi, bilinç bozukluğu, nöbetler gibi belirtilerle tanınır.
- Göğüs ağrısı: Kızamıkta göğüs ağrısı oluşabilir. Bu durum kalp kasının iltihaplanması veya kalp zarının iltihaplanması sonucu olabilir. Göğüs ağrısı nefes alıp verirken, öksürürken veya yatar pozisyonda artabilir.
- Kanama bozuklukları: Kızamıkta kanama bozuklukları da görülebilir. Bu durumda ciltte morluklar, burun kanaması, diş eti kanaması, dışkıda veya idrarda kan gibi belirtiler oluşabilir.
- Ölüm: Kızamık ciddi bir hastalıktır ve ölüme neden olabilir. Özellikle iyi beslenmemiş, aşılanmamış, bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklarda ölüm riski yüksektir. Kızamık ölümlerinin çoğu pnömoni veya beyin iltihabı nedeniyledir.
Sıkça Sorulan Sorular
[toggles]
[toggle title=”Kızamık ile kızamıkçık arasındaki fark nedir?”]Kızamık ile kızamıkçık farklı virüslerin neden olduğu farklı hastalıklardır. Kızamık daha ağır seyreder ve daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Kızamıkçık ise daha hafif seyreder ve genellikle ciddi bir sorun yaratmaz. Ancak kızamıkçık hamile kadınlar için tehlikelidir çünkü bebeğe zarar verebilir.[/toggle]
[toggle title=”Kızamığın komplikasyonları nelerdir?”]Kızamığın komplikasyonları arasında zatürre, orta kulak iltihabı, beyin iltihabı, göz enfeksiyonu, körlük, kalp sorunları, kanama bozuklukları ve ölüm sayılabilir.[/toggle]
[toggle title=”Kızamığın bulaşma süresi nedir?”]Kızamığın bulaşma süresi hastanın döküntü başlamadan önceki 4 günü ile başladıktan sonraki 4 günü arasındadır. Bu süre zarfında hastanın diğer kişilerden izole edilmesi gerekir.[/toggle]
[toggle title=”Kızamığa karşı bağışıklık nasıl kazanılır?”]Kızamığa karşı bağışıklık iki şekilde kazanılabilir: Doğal bağışıklık ve aşı bağışıklığı. Doğal bağışıklık kızamığı geçirmekle oluşur ve hayat boyu sürer. Aşı bağışıklığı ise kızamık aşısı ile oluşur ve yüksek oranda koruma sağlar.[/toggle]
[/toggles]
Kızamık, bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır ve çocuklarda sık görülür. Kızamığın belirtileri arasında ateş, öksürük, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık, ağızda beyaz lekeler ve döküntüler sayılabilir. Kızamığın nedeni morbilli virüs adlı bir virüstür ve solunum yoluyla veya hasta kişiyle temasla bulaşır. Kızamığın tedavisi yoktur ancak destekleyici ilaçlar, sıvı alımı, vitamin takviyesi ve gamma globülin ile hastalığın seyri hafifletilebilir. Kızamığa karşı en etkili korunma yöntemi ise aşıdır. Kızamık aşısı 15 aylık çocuklara tek doz uygulanır ve yüksek oranda bağışıklık sağlar. Kızamık ciddi komplikasyonlara yol açabileceği için hastalığın belirtilerini fark ederseniz mutlaka bir doktora başvurunuz. Umarım bu yazımız sizlere kızamık hakkında detaylı bir şekilde yardımcı olmuştur. Geçmiş olsun dileklerimizle.
