HPV, cinsel yolla bulaşan ve bazı kanser türlerine yol açabilen bir virüstür. HPV Nedir, HPV Aşısı Nedir? gibi soruların hepsini cevapladık.
HPV Nedir?
HPV, insan papilloma virüsünün kısaltmasıdır. HPV, cilt ve mukoza dokusunu etkileyen 100’den fazla virüs tipinden oluşan bir gruptur. HPV’nin çoğu tipi zararsızdır ve vücut tarafından kendiliğinden atılır. Ancak bazı tipleri genital siğil, rahim ağzı kanseri, anal kanser, penis kanseri, vulva kanseri, vajina kanseri ve baş-boyun kanserleri gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. HPV enfeksiyonu çok yaygındır ve cinsel olarak aktif olan kişilerin yaklaşık yarısında görülür. HPV enfeksiyonu genellikle belirti vermez ve kişi farkında olmadan virüsü başkalarına bulaştırabilir. Bu nedenle HPV enfeksiyonundan korunmak ve erken tanı almak için önlem almak gerekir.
HPV Nedir
HPV Belirtileri Nelerdir?
HPV enfeksiyonunun belirtileri virüsün tipine ve enfekte olan bölgeye göre değişir. Bazı HPV tipleri hiçbir belirtiye neden olmazken, bazıları siğil veya kanser gibi hastalıklara yol açabilir.
Siğil
Siğil, HPV enfeksiyonunun en sık görülen belirtisidir. Siğiller genellikle ağrısız ve zararsızdır ancak görünümü ve yerine göre rahatsızlık verebilir. Siğiller vücudun herhangi bir yerinde çıkabilir ancak en sık el, ayak ve genital bölgede görülür. Genital siğiller küçük, yumuşak, etli veya karnabahar benzeri kabartılardır. Genital siğiller cinsel ilişki sırasında ağrı veya kanamaya neden olabilir. Genital siğiller kadınlarda vulva, vajina, serviks (rahim ağzı) veya anüste; erkeklerde penis, skrotum (testis torbası) veya anüste bulunabilir.
Kanser
HPV enfeksiyonu bazı kanser türlerine neden olabilir. Bu kanserler genellikle yıllar sonra ortaya çıkar ve erken evrede belirti vermez. Bu nedenle düzenli tarama testleri yapmak önemlidir.
Rahim Ağzı Kanseri
Rahim ağzı kanseri, kadın üreme sisteminin alt kısmında bulunan serviksin (rahim ağzının) kanseridir. Rahim ağzı kanserinin en sık nedeni HPV enfeksiyonudur. Rahim ağzı kanseri genellikle 30-50 yaş arası kadınlarda görülür. Rahim ağzı kanserinin erken evrelerinde belirti olmayabilir ancak ilerledikçe şu belirtiler ortaya çıkabilir:
- Anormal vajinal kanama (adet dışında veya adetten sonra)
- Anormal vajinal akıntı
- Cinsel ilişki sırasında ağrı veya kanama
- Pelvik (alt karın) ağrısı
- İdrar yaparken yanma veya kanama
- Bacaklarda şişlik veya ağrı
Rahim ağzı kanserinden korunmak için HPV aşısı yaptırmak, cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, sigara içmemek ve düzenli smear testi yaptırmak gerekir. Smear testi, serviksten alınan hücre örneklerinin mikroskop altında incelenmesidir. Smear testi ile HPV enfeksiyonu ve rahim ağzı kanserinin erken evreleri tespit edilebilir.
Anal Kanser
Anal kanser, anüs (makat) bölgesinde bulunan dokularda gelişen kanserdir. Anal kanserin en sık nedeni HPV enfeksiyonudur. Anal kanser hem kadınları hem de erkekleri etkileyebilir ancak kadınlarda daha sık görülür. Anal kanser genellikle 50-60 yaş arası kişilerde görülür. Anal kanserin belirtileri şunlardır:
- Anüsten kanama, akıntı veya kaşıntı
- Anüste şişlik veya kitle
- Dışkılama alışkanlığında değişiklik
- Dışkılama sırasında ağrı veya zorlanma
- Anüs çevresinde ağrı veya hassasiyet
Anal kanserden korunmak için HPV aşısı yaptırmak, cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, sigara içmemek ve risk grubundaki kişilerin düzenli anal smear testi yaptırmaları gerekir. Anal smear testi, anüsten alınan hücre örneklerinin mikroskop altında incelenmesidir. Anal smear testi ile HPV enfeksiyonu ve anal kanserin erken evreleri tespit edilebilir.
Penis Kanseri
Penis kanseri, penisin derisi veya dokularında gelişen kanserdir. Penis kanserinin en sık nedeni HPV enfeksiyonudur. Penis kanseri erkekleri etkiler ve genellikle 50 yaşından sonra görülür. Penis kanserinin belirtileri şunlardır:
- Penisten kanama, akıntı veya kaşıntı
- Peniste yara, ülser, siğil veya kitle
- Peniste renk değişikliği veya döküntü
- Peniste ağrı veya hassasiyet
Penis kanserinden korunmak için HPV aşısı yaptırmak, cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, sigara içmemek ve penisin temizliğine dikkat etmek gerekir. Penis kanseri şüphesi olan kişilerin doktora başvurmaları ve gerekli tetkikleri yaptırmaları gerekir.
Vulva Kanseri
Vulva kanseri, kadın dış genital organlarının (vulva) kanseridir. Vulva kanserinin en sık nedeni HPV enfeksiyonudur. Vulva kanseri kadınları etkiler ve genellikle 65 yaşından sonra görülür. Vulva kanserinin belirtileri şunlardır:
- Vulvada kanama, akıntı veya kaşıntı
- Vulvada yara, ülser, siğil veya kitle
- Vulvada renk değişikliği veya döküntü
- Vulvada ağrı veya hassasiyet
Vulva kanserinden korunmak için HPV aşısı yaptırmak, cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, sigara içmemek ve vulvanın temizliğine dikkat etmek gerekir. Vulva kanseri şüphesi olan kişilerin doktora başvurmaları ve gerekli tetkikleri yaptırmaları gerekir.
Vajina Kanseri
Vajina kanseri, vajinanın (kadın iç genital organının) iç duvarını kaplayan dokuda gelişen kanserdir. Vajina kanserinin en sık nedeni HPV enfeksiyonudur. Vajina kanseri kadınları etkiler ve genellikle 60 yaşından sonra görülür. Vajina kanserinin belirtileri şunlardır:
- Vajinadan kanama, akıntı veya kaşıntı
- Vajinada yara, ülser, siğil veya kitle
- Cinsel ilişki veya idrar yapma sırasında ağrı
- Pelvik (alt karın) ağrısı
- Bacaklarda şişlik veya ağrı
Vajina kanserinden korunmak için HPV aşısı yaptırmak, cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, sigara içmemek ve düzenli smear testi yaptırmak gerekir. Vajina kanseri şüphesi olan kişilerin doktora başvurmaları ve gerekli tetkikleri yaptırmaları gerekir.
Genital
Baş-Boyun Kanserleri
Baş-boyun kanserleri, ağız, dil, dudak, bademcik, yutak, gırtlak ve burun-boğaz bölgesinde gelişen kanserlerdir. Baş-boyun kanserlerinin bir kısmının nedeni HPV enfeksiyonudur. Baş-boyun kanserleri hem kadınları hem de erkekleri etkileyebilir ancak erkeklerde daha sık görülür. Baş-boyun kanserleri genellikle 40-60 yaş arası kişilerde görülür. Baş-boyun kanserlerinin belirtileri şunlardır:
- Ağızda veya boğazda yara, ülser, siğil veya kitle
- Ağızda veya boğazda kanama, akıntı veya kaşıntı
- Ağızda veya boğazda ağrı veya hassasiyet
- Ses kısıklığı veya değişikliği
- Yutma veya nefes alma güçlüğü
- Boyunda şişlik veya lenf bezi büyümesi
Baş-boyun kanserlerinden korunmak için HPV aşısı yaptırmak, cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak, sigara ve alkol içmemek ve ağız ve boğaz sağlığına dikkat etmek gerekir. Baş-boyun kanseri şüphesi olan kişilerin doktora başvurmaları ve gerekli tetkikleri yaptırmaları gerekir.
HPV
HPV Teşhisi Nasıl Yapılır?
HPV enfeksiyonu genellikle belirti vermediği için teşhis etmek zordur. HPV enfeksiyonunu tespit etmek için kullanılan bazı yöntemler şunlardır:
Smear Testi
Smear testi, serviks (rahim ağzı) kanseri tarama testinin bir parçasıdır. Bu test ile serviksten alınan hücre örnekleri mikroskop altında incelenir ve HPV enfeksiyonu veya rahim ağzı kanseri belirtileri aranır. Smear testi 30-65 yaş arası kadınlar için beş yılda bir önerilir.
HPV Testi
HPV testi, smear testi ile birlikte veya tek başına yapılabilen bir testtir. Bu test ile serviksten alınan hücre örneklerinde HPV DNA’sının varlığı aranır. HPV testi 30 yaşından büyük kadınlar için önerilir.
Genital Muayene
Genital muayene, doktorun genital bölgeyi gözle incelemesi ve siğil veya diğer anormallikleri tespit etmesidir. Genital muayene hem kadınlar hem de erkekler için yapılabilir.
Biyopsi
Biyopsi, genital bölgede şüpheli bir lezyon (yara, ülser, siğil veya kitle) olduğunda yapılabilen bir testtir. Bu test ile lezyondan alınan doku örneği mikroskop altında incelenir ve HPV enfeksiyonu veya kanser tanısı konulur.
HPV Tedavisi Nasıl Yapılır?
HPV enfeksiyonunun kesin bir tedavisi yoktur. HPV enfeksiyonu çoğu kişide kendiliğinden geriler. Ancak HPV enfeksiyonu nedeniyle ortaya çıkan siğil veya kanser gibi hastalıkların tedavisi vardır.
Siğil Tedavisi
Siğiller genellikle zararsızdır ve tedavi edilmezse zamanla kaybolabilir. Ancak siğiller rahatsızlık veriyorsa veya yayılıyorsa tedavi edilmelidir. Siğil tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- Kriyoterapi: Siğillerin sıvı azot ile dondurulması ve yok edilmesidir.
- Lazer tedavisi: Siğillerin lazer ışını ile yakılması ve yok edilmesidir.
- Elektrokoterizasyon: Siğillerin elektrik akımı ile yakılması ve yok edilmesidir.
- Küretaj: Siğillerin keskin bir alet ile kazınması ve yok edilmesidir.
- İlaç tedavisi: Siğillerin kimyasal maddeler içeren kremler, solüsyonlar veya haplar ile tedavi edilmesidir.
Siğil
Kanser Tedavisi
HPV enfeksiyonu nedeniyle ortaya çıkan kanserlerin tedavisi kanserin tipine, evresine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişir. Kanser tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- Cerrahi: Kanserli dokunun ameliyat ile alınmasıdır.
- Radyoterapi: Kanserli hücrelerin yüksek enerjili ışınlar ile öldürülmesidir.
- Kemoterapi: Kanserli hücrelerin ilaçlar ile öldürülmesidir.
- İmmünoterapi: Vücudun bağışıklık sisteminin kansere karşı güçlendirilmesidir.
HPV Aşısı Nedir?
HPV aşısı, HPV enfeksiyonundan ve HPV enfeksiyonunun neden olduğu kanserlerden korunmak için kullanılan bir aşıdır. HPV aşısı, HPV’nin en sık görülen ve en tehlikeli tiplerine karşı bağışıklık sağlar. HPV aşısı, HPV enfeksiyonu olan kişilerde enfeksiyonu tedavi etmez ancak enfeksiyonu olmayan kişilerde enfeksiyondan korur.
HPV aşısı, iki veya üç doz halinde kas içine yapılır. HPV aşısının en uygun zamanı cinsel ilişkiye başlamadan önce yapılmasıdır. Bu nedenle HPV aşısı 9-14 yaş arası kız ve erkek çocuklarına önerilir. Ancak 15-26 yaş arası kız ve erkekler de HPV aşısı yaptırabilir.
HPV aşısı genellikle güvenli ve etkili bir aşıdır. Aşı sonrası enjeksiyon yerinde kızarıklık, şişlik, ağrı veya kaşıntı gibi hafif yan etkiler görülebilir. Ayrıca baş ağrısı, ateş, bulantı veya kas ağrısı gibi genel yan etkiler de olabilir. Bu yan etkiler genellikle kısa sürede geçer. Aşı sonrası ciddi bir alerjik reaksiyon görülme riski çok düşüktür.
HPV AŞISI
HPV Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
[toggles]
[toggle title=”HPV bulaştırıcı mıdır?”]Evet, HPV cinsel yolla bulaşan bir virüstür. Cinsel ilişki sırasında virüs bulaşabilir. Ayrıca virüs prezervatifle kaplı olmayan genital bölgelerden de bulaşabilir.[/toggle]
[toggle title=”HPV nasıl önlenir?”]HPV enfeksiyonundan tamamen korunmak mümkün değildir ancak bazı önlemler alınabilir. Bunlar şunlardır:
- HPV aşısı yaptırmak
- Cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak
- Cinsel partner sayısını azaltmak
- Sigara ve alkol içmemek
- Düzenli tarama testleri yaptırmak
[/toggle]
[toggle title=”HPV tedavi edilebilir mi?”]HPV enfeksiyonunun kesin bir tedavisi yoktur. HPV enfeksiyonu çoğu kişide kendiliğinden geriler. Ancak HPV enfeksiyonu nedeniyle ortaya çıkan siğil veya kanser gibi hastalıkların tedavisi vardır. Siğil tedavisinde kriyoterapi, lazer tedavisi, elektrokoterizasyon, küretaj veya ilaç tedavisi kullanılabilir. Kanser tedavisinde cerrahi, radyoterapi, kemoterapi veya immünoterapi kullanılabilir.[/toggle]
[toggle title=”HPV aşısı kimlere yapılmalıdır?”]HPV aşısı, HPV enfeksiyonundan ve HPV enfeksiyonunun neden olduğu kanserlerden korunmak için kullanılan bir aşıdır. HPV aşısı, HPV’nin en sık görülen ve en tehlikeli tiplerine karşı bağışıklık sağlar. HPV aşısı, HPV enfeksiyonu olan kişilerde enfeksiyonu tedavi etmez ancak enfeksiyonu olmayan kişilerde enfeksiyondan korur.
HPV aşısı, iki veya üç doz halinde kas içine yapılır. HPV aşısının en uygun zamanı cinsel ilişkiye başlamadan önce yapılmasıdır. Bu nedenle HPV aşısı 9-14 yaş arası kız ve erkek çocuklarına önerilir. Ancak 15-26 yaş arası kız ve erkekler de HPV aşısı yaptırabilir.[/toggle]
[toggle title=”HPV aşısının yan etkileri nelerdir?”]HPV aşısı genellikle güvenli ve etkili bir aşıdır. Aşı sonrası enjeksiyon yerinde kızarıklık, şişlik, ağrı veya kaşıntı gibi hafif yan etkiler görülebilir. Ayrıca baş ağrısı, ateş, bulantı veya kas ağrısı gibi genel yan etkiler de olabilir. Bu yan etkiler genellikle kısa sürede geçer. Aşı sonrası ciddi bir alerjik reaksiyon görülme riski çok düşüktür.[/toggle]
[/toggles]
Kısacası HPV Nedir, cinsel yolla bulaşan ve bazı kanser türlerine yol açabilen bir virüstür. HPV enfeksiyonu genellikle belirti vermez ve kişi farkında olmadan virüsü başkalarına bulaştırabilir. Bu nedenle enfeksiyondan korunmak ve erken tanı almak için önlem almak gerekir. HPV enfeksiyonundan korunmanın en etkili yollarından biri HPV aşısı yaptırmaktır. HPV aşısı, HPV’nin en sık görülen ve en tehlikeli tiplerine karşı bağışıklık sağlar. Enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan siğil veya kanser gibi hastalıkların tedavisi ise siğil tedavisi veya kanser tedavisi yöntemleri ile yapılabilir.
