Tek kullanımlık İngilizce olarak dısposable diye adlandırılan ürünler, kullan at mantığına sahiptir. Günümüz koşullarında her alanda hızlı tüketime cevap veren tek kullanımlık ürünler sağlıklı, hijyenik ve güvenli kullanımı destekler. İnsan sağlığına zararı olmayan plastik malzemelerden üretilen ürünler günlük hayatımızda yaygın kullanıma sahiptir.
Tek kullanımlık plastik ürünler gıda, tıbbi alanlar, ambalaj, sağlık, teknoloji, kişisel bakım ve günlük hayatın neredeyse bütün alanlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu alanda kullanılan bazı ürünlerin üretim malzemesi geri dönüştürülebilir özelliğe sahiptir. Malzemelerin üzerinde belirtilen kodlamalar ve işaretler geri dönüştürülme oranlarını ve özelliklerini belirten uyarılardır. Hayatı kolaylaştıran tek kullanımlık ürünler enerji, zaman ve hijyen bakımından birçok yönden avantaj sağlamaktadır.
Tek Kullanımlık Plastik Ürünlerin Avantajları
En önemli avantajı sağlığı sağlamak ve hijyen oluşturmak olan bu ürünler, pandemi dönemlerinde ve salgın hastalıklarda, hastalığın önemli ölçüde yayılmasını engellemek için kullanılır. Toplu tüketim sektöründe yer alan yiyecek ve içecek işletmelerinde yaygınlıkla kullanılan bu ürünler, kişilere özel kullanım sağladığından, kullanım sonrası atıldığı için mikroorganizmaların, virüslerin ve mikropların yayılmasını engeller.
Sağlık sektörlerinde kullanılan tek kullanımlık ürünler salgın hastalıkları, mikrobik atıkları, virüs, mantar ve bakteri gibi bulaşıcı birçok zararlı oluşumların yayılmasını, insanlara bulaşmasını, hasta ve çalışan personelin korunmasını sağlar. Çok amaçlı tek kullanımlık ürünler, temizlenme, yıkama, ütüleme ve kirlerden arındırma gibi ekstra maliyetleri ve masrafları ortadan kaldırır.
Elektrik, deterjan, su ve yumuşatıcı gibi giderleri önler. Sağlık kuruluşlarında ve sağlık birimlerinde yaygın olarak kullanılan tek kullanımlık plastik kap, ürün ve malzemeler kişiler arasında hastalıkların ve enfeksiyonların, yayılmasını ve bulaşmasını önler, optimum olarak kalkan görevi üstlenerek maksimum koruma sağlar.
Tek Kullanımlık Plastik Ürün Grupları
- Mutfak ve gıda ürünlerinde
- Ambalaj malzemelerinde
- Tıbbi ürünlerde
- Kişisel bakım ürünlerinde
- Hayatı kolaylaştıracak hijyen ve kişisel bakım ürünlerinde
- Teknoloji ürünlerinde
Mutfak ve Gıda Ürünleri: Servis için kullanılan bütün ürünler kaşık ve bardak ürünleri, tepsi, tabak ve çatallar, bıçak, saklama kapları, çöp poşetleri, sıvı ve katı sızdırmaz kaplar, pipetler, kullan at ürünlerin tümü, masa örtüsü mutfak, gıda, yiyecek ve içecek sektöründe kullanılan tek kullanımlık plastik ürünler arasında bulunur.
Ambalaj Malzemeleri: Ambalaj ve kaplama malzemelerinin neredeyse çoğunluğunun üretimlerinde kullanılan hammaddeler, geri dönüştürülen malzemelerden üretilmektedir. Ambalaj ürünleri tek kullanımlık olarak kullanılmaktadır.
Tıbbi Ürünler: Hastalıkların ve enfeksiyonların, yayılmasını engellemek ve önlemek için kişilerle temas edilen tüm ürünlerin tek kullanımlık olanları tercih edilir. Sağlık sektöründe tek kullanımlık ürün kullanımları en fazla olan sektördür. Tıbbi ürün üreticileri, tek kullanımlık ürünlerde tıbbi üretim standartlarına uymak zorundadırlar. EN980 ve ISO152223 tıbbi cihaz proseslerine uygun olarak üretilen kullan at veya tek kullanımlık ürünlerin görünür yerlerinde ve üzerinde, tek kullanımı sembolize eden uluslararası etiket ve işaretler kullanılması zorunludur. Steril iğne ve şırıngalar, kan transfüzyon setleri, idrar torbaları, serum setleri, bone, maske, tarak, diş fırçası, temizlik, medikal ve lastik eldivenler, maske, ilk yardım malzemeleri, tıraş bıçakları, hastane önlükleri, lavman ürünleri tek kullanımlık olarak üretilen tıbbi ürün çeşitlerindendir.
Kişisel ve Hijyen Ürünler: Çocuk bezleri, kadın petleri, saç boyama kitleri, maske kullanım setleri, tıraş bakım ürünleri, ağız bakım ürünleri tek kullanımlık ürünlerdir.
Geri Dönüştürülebilir Plastik Ürünler
Her plastik ürünün ambalajında geri dönüşüm sembolleri bulunur. Bu simgeler rakamlar ve harflerle ifade edilir. Plastik malzemenin üretimlerinde yaygın olarak kullanılan reçine türü, ürünlerin ayrışma seçeneğini belirler. Tek kullanımlık plastik ürünlerin üzerinde bulunan tanımlarda ayrışma tanım kodları nasıl geri dönüştürüleceğini ve nasıl ayrıştırılması gerektiğini gösterir.
PETE, PET veya Polietilen Tereftalat: 1 numarayla tanımlanır. 1 Numara olarak değerlendirilen ürünler ve bu içeriğe sahip malzemeler, en çok kullanılan ve tüketilen ürün gruplarıdır. Bu malzemelerin üretimlerinde Polietilen Tereftalat kullanılır. Geri dönüştürülmesi kolay ve çabuk olan plastiklerdendir. Tek kullanımlık plastik su şişelerinde ve ambalaj ürünlerinde kullanılan malzemeler kolaylıkla geri dönüştürülerek başka amaçlar için kullanılabilir.
PE-HD, HDPE veya Yüksek Yoğunluklu Polietilen: 2 numara ile tanımlanan ürünler plastik içeriğe sahip ürünlerdir. Bu ürünler daha çok süt ambalaj kutularında, tek kullanımlık ambalajlarda ve deterjan ambalajlarında kullanılır. Kolaylıkla geri dönüşümleri sağlanır. Geçirgenlikleri düşük özelliğe sahiptir. Gıda ürünlerinde kullanımı sağlık açısından uygundur. Ekolojik sisteme uyumlu ve sürdürülebilir ürünleri oluşturur.
PE-LD, LDPE veya Düşük Yoğunluklu Polietilen: 4 numara ile gösterilir. Ürünler genellikle esnek plastik ürünü özelliğine sahiptir. Alışveriş torbalarında, diş macunu tüplerinde, saklama kaplarında ve bazı mobilyaların üretimlerinde, hazırlanmasında kullanılır. Kolaylıkla geri dönüştürülebilen malzemelerden çöp kutuları ve döşeme ürünleri üretilir.
PP Polipropilen: 5 numara ile gösterilir. Bu rakam malzemenin erime noktasının yüksekliğini ifade eder. Sıcaklığa karşı dirençlidir. Sıcak içecek ve yiyecekler için kapların, bardakların ve pipetlerin üretilmesinde yoğunlukla kullanılır. Geri dönüştürülen malzemeler, birçok ürün yapımında yapı ve malzeme üretimlerinde, çöp kutu ve kaplarının üretimlerinde kullanılır.
PS Polistiren: Sert ürünler ve strafor yapımında kullanılan plastik ürünleri 6 numara ile ifade edilir. Hafif ve esnek malzemeden üretilen kullan at ürünler gıda sektöründe yaygın olarak kullanılır. Yemek kapları, çatal, bıçak ve kaşıklar, tabak, bardak ve servis malzemeleri gibi ürünlerin üretiminde kullanılır. Geri dönüşümleri sadece spesifik üretim teknikleriyle oluşan ileri teknolojiye sahip tesislerde özel olarak yapılır.
Tek Kullanımlık Plastik Ürünlerin Önemi
Hayatı kolaylaştıran, birçok alanda tasarruf sağlayan, hijyen, sağlık ve temizlik sunan, kullan at ve tek kullanımlık plastik ürünler doğru malzemeden üretildiğinde, geri dönüşüm proseslerine uyulduğunda canlılara, çevreye ve sağlığa zarar vermez. Günümüzde özellikle pandemi döneminde salgın hastalıkların yayılmasının önlenmesi tek kullanımlık ürünlerle mümkün olmuştur. Çevreye duyarlı ve doğaya saygılı tüketimi desteklemek için geri dönüşüm şartlarına riayet edilmesi ve uyulması gerekir. Geri dönüşümün ilk kuralı, malzemelerin doğru ayrıştırılma yapılarak atılmasıdır. Ekolojik ayak izini destekleyen ve yardımcı olan ürünlerin kullanılması, geleceğin güvenle sağlanmasına ka
